Brusselse Vijgenbomen krijgen een gast

Mercredi 15 juillet 2015


  • Motje in een typische glittermothouding (rechts) en sporen van de rups op vijgenblad, Houtweg, Evere - sep 2015.



    Eind juni werd in een tuin bij het Moeraske een mooi roestbruin motje van op een zekere afstand gefotografeerd. De houding was eigenaardig - met het achterste naar boven gericht. De vleugelvorm deed ook al vermoeden dat het niet in de klassieke motfamilies moest gezocht worden. Een zekere vormgelijkenis met de hier courante Brandnetelmot (Anthophila fabriciana)1 uit de kleine familie van de glittermotten (Choreutidae) viel op.
    Raadpleging van de bekende website «ukmoths»4 of de foto's die eind juni op waarnemingen.be2 verschenen, toonden nergens een dergelijk motje. Uiteindelijk bracht een Italiaanse website (leps.it)5 de oplossing. Met slecht enkele soorten glittermotten op haar pagina's viel de gelijkenis met de Vijgenskeleteermot onmiddellijk op. Alhoewel de soort niet was opgenomen in de soortenlijst op waarnemingen.be, leek de determinatie toch plausibel. Als je er een beetje begint op te letten is er in Brusselse tuinen een overvloed aan Vijgenbomen.
    De website www.lepiforum.de6, gespecialiseerd in in alle mogelijke verschijningsvormen van motten en hun sporen, deed ons ook eens over de haag kijken bij de Marokkaanse buren die daar al jaren een uit de kluiten gewassen Vijgenboom hebben staan. Typische vraatsporen en spinsel deden het plaatje nog meer kloppen.
    Na wat opzoekwerk bleek het ook geen primeur voor België te zijn. Een artikel7 van Vlaams mottenkenner Willy De Prins van vorig jaar, meldde de eerste Belgische waarneming in Luik in 2009 van J.-Y. Baugnée, geen onbekende bij CEBE-natuurliefhebbers. Enkele jaren later werden ook sporen en rupsen op vijgenbomen gevonden in dezelfde regio.


    Rups 8 sep, educatieve tuin Houtweg.


    Intussen volgde in het Moerske nog meer waarnemingen en de soort werd toegevoegd aan de lijst van waarnemingen.be3. Brusselaars met een vijgenboom hoeven zich echter geen zorgen te maken, de mogelijke schade is hoogstens van esthetische aard. Aan de bovenkant van het blad op de hoofdnerf kan je de rups terugvinden in wat spinsel in twee periodes: mei-begin juli en augustus tot midden oktober.

    Het is niet de eerste keer dat mediterrane insecten in Brussel aan hun opmars beginnen, wellicht ten gevolge van de klimaatopwarming. Denk bijvoorbeeld aan de in het Moeraske ontdekte wants op Kleefkruid, Dyroderes umbraculatus (mei 2004), larve van de Groene stinkwants (Nezara viridula - Punaise verte ponctuée) (07/2004), het Lieveheersbeestje Rhyzobius forestieri (mei 2007), het Rozemarijngoudhaantje (Chrysolina americana - Chrysomèle du romarin) (mei 2008), en het kevertje Bruchidius siliquastri (september 2009)...

    Soms zijn Brusselse waarnemingen ook een signaal dat een soort op het punt staat in Vlaanderen door te breken zoals afgelopen maand nog het dagvlindertje Kaasjeskruiddikkopje (Carcharodus alceae ). Daar werd in juli voor het eerst in Brussel nu ook een rups van waargenomen8 in het Moeraske. In Vlaanderen werd de soort tot voor kort nog geklasseerd als verdwenen, maar intussen lijkt de herovering ingezet9...

    Bronnen



    1. Brandnetelmot op bru.waarnemingen.be

    2. Laatste motfoto's bru.waarnemingen.be

    3. Waarnemingen van de Vijgenskeleteermot op waarnemingen.be

    4. ukmoths

    5. leps.it

    6. lepiforum.de

    7. Choreutis nemorana well established in Belgium, Willy De Prins, Jun 20, 2014 in Phegea 42 - nummer 2 (1 juni 2014) (Mededelingen) op researchgate.

    8. waarnemingen.be verspreiding van het Kaasjeskruiddikkopje

    9. Het is klein, bruin en het gaat vooruit Natuurbericht


  • Vijgenskeleteermot - Choreutis nemorana (La teigne du figuier)

Début